Als puntje bij paaltje komt

In het nieuws wordt vaak gemeld dat de aandelenmarkt met een bepaald aantal 'punten' is gestegen of gedaald.

Dit soort krantenkoppen heeft voor sommige beleggers weinig betekenis, omdat het onduidelijk kan zijn wat een punt voor een index betekent en wat dat weer voor de eigen portefeuille betekent. Zelfs bij ervaren marktdeelnemers kan dit tot potentiële misverstanden leiden, omdat indexniveaus in de loop der tijd gestegen kunnen zijn en mogelijke emotionele ankers, zoals een beweging van 500 punten, niet meer dezelfde impact op rendement hebben die ze voorheen hadden. Met dit in gedachten onderzoeken we wat een beweging van één punt betekent in één van ‘s werelds meest gevolgde indices, de US Dow Jones-index, en de impact die dat op een beleggingsportefeuille kan hebben.

Impact van Indexopbouw

De Dow Jones Industrial Average werd voor het eerst berekend in 1896 en bestaat momenteel uit 30 Amerikaanse aandelen met een grote marktkapitalisatie, de ‘Large Cap-aandelen’. De Dow Jones is een naar prijs gewogen index, die anders is dan de meer algemene naar marktkapitalisatie gewogen indices.[1]

Een voorbeeld kan helpen om dit verschil in wegingsmethoden beter te begrijpen. Laten we uitgaan van twee bedrijven met een totale marktkapitalisatie van 1.000 USD. Bedrijf A heeft 1000 uitstaande aandelen, die elk tegen een koers van 1 USD worden verhandeld, en bedrijf B heeft 100 uitstaande aandelen, die elk tegen een koers van 10 USD worden verhandeld. In een naar marktkapitalisatie gewogen index zouden beide bedrijven dezelfde waarde hebben omdat hun totale marktkapitalisaties gelijk zijn. Maar in een prijsgewogen index zou bedrijf B een hogere waarde krijgen omdat zijn aandelenkoers hoger is. Dit betekent dat wijzigingen in de aandelen van bedrijf B een grotere impact op een prijsgewogen index hebben dan ze in een naar marktkapitalisatie gewogen index zouden hebben.

De relatieve voor- en nadelen van deze methoden zijn op zich interessante onderwerpen, maar wat we hiermee willen aantonen is dat beslissingen over het ontwerp van een index de prestaties kunnen beïnvloeden. Beleggers moeten zich van deze impact bewust zijn wanneer ze het rendement van hun eigen portefeuilles met dat van een index vergelijken.

Krantenkoppen versus realiteit

Bewegingen in de Dow Jones-index worden vaak in eenheden uitgedrukt die punten genoemd worden en die de veranderingen in het indexniveau aanduiden. Beleggers moeten voorzichtig zijn bij het interpreteren van krantenkoppen die naar puntenbewegingen verwijzen omdat een beweging van, laten we zeggen, 500 punten omhoog of omlaag, nu minder betekent dan in het verleden, vooral omdat het algehele indexniveau nu hoger is dan het vele jaren geleden was.

Figuur 1 geeft weer wat een daling van deze grootte in de loop der tijd procentueel betekende. Een daling van 500 punten in januari 1985, toen de Dow Jones op bijna 1.300 stond, kwam overeen met een verlies van bijna 39%. Een daling van 500 punten in december 2003, toen de Dow Jones op bijna 10.000 stond, betekende een veel kleinere waardedaling van 5%. En een daling van 500 punten in december 2018, toen de Dow Jones rond 25.000 bleef hangen, leverde een verlies van 2% op.

Figuur 1. Hypothetische daling van 500 punten van de Dow Jones, procentueel gemeten

Gegevens Dow Jones en S&P 500 © 2019 S&P Dow Jones Indices LLC, een divisie van S&P Global. De grafiek illustreert wat een daling van 500 punten op dagelijkse basis procentueel voor de Dow Jones Industrial Average betekend zou hebben. Hij veronderstelt dat er op elke handelsdag vanaf 1 januari 1985 tot 1 februari 2019 een verlies van 500 punten plaatsvond en gebruikt de dagelijkse historische slotkoersen van de Dow Jones Industrial Average om de percentagewijziging te berekenen. Percentagewijziging geeft niet de werkelijke wijziging in de Dow tijdens de getoonde periode weer. Werkelijke resultaten kunnen verschillen.

Wat betekent de dow jones voor jouw portefeuille?

Hoewel de Dow en andere indices vaak worden geïnterpreteerd als indicatoren van bredere aandelenmarktprestaties, zijn de aandelen waaruit deze indices bestaan mogelijk niet representatief voor de totale portefeuille van een belegger.

Als context: de MSCI All Country World Investable Market Index (MSCI ACWI IMI) omvat iets meer dan 8.700 aandelen met een grote, middelgrote en kleine kapitalisatie in 23 ontwikkelde en 24 opkomende markten met een gecombineerde marktkapitalisatie van meer dan 50 biljoen USD. De S&P 500 omvat 505 Amerikaanse Large Cap-aandelen met een totale marktkapitalisatie van ongeveer 23,8 biljoen USD.[2] De Dow Jones is een verzameling van 30 Amerikaanse Large Cap-aandelen met een gecombineerde marktkapitalisatie van ongeveer 6,8 biljoen USD.[3]

Hoewel de MSCI ACWI IMI, S&P 500 en de Dow Jones allemaal aandelenmarktindices zijn, volgen ze elk verschillende segmenten van de markt, zodat hun prestaties in de loop der tijd aanzienlijk kunnen verschillen zoals weergegeven in Figuur 2. Sinds 1995 presteerde de Dow Jones beter dan de S&P 500 en MSCI ACWI IMI met respectievelijk een gemiddelde van 0,5% en 3,3% (op basis van rendementen per kalenderjaar). De relatieve prestatie in individuele jaren kan echter sterk verschillen. In 1997 presteerde de Dow Jones bijvoorbeeld 8,4% slechter dan de S&P 500, maar overtrof de MSCI ACWI IMI met 13,9%.

Figuur 2. Prestatie van MSCI ACWI IMI, S&P 500, en de Dow Jones per kalenderjaar

Het is ook belangrijk dat er rekening mee wordt gehouden  dat sommige beleggers bezorgd zouden kunnen zijn over andere vermogenscategorieën dan aandelen. Afhankelijk van de behoeften van een belegger kan een gespreide portefeuille bestaan uit een mix van wereldwijde aandelen, obligaties, grondstoffen en een aantal andere vermogenscategorieën, die niet in een aandelenindex zijn vertegenwoordigd. Het rendement van een portefeuille moet altijd binnen de context van de specifieke doelen van een belegger worden beoordeeld. Inzicht in hoe een persoonlijke portefeuille zich verhoudt tot breed gepubliceerde indices als de Dow Jones, kan beleggers een context bieden in hoeverre krantenkoppen op hun eigen situatie van toepassing zijn.

Tot slot

Krantenkoppen worden vaak geschreven om aandacht te trekken. Een kop die een beweging van 500 punten in de Dow Jones meldt, kan een emotionele reactie oproepen en, afhankelijk van de tendens, een verlangen om het hele artikel te lezen, omdat het veelbelovend of dreigend klinkt. Maar als we verder kijken, kunnen we wel zien dat de inzichten die dergelijke koppen bieden beperkt kunnen zijn, met name wanneer beleggers portefeuilles bezitten die samengesteld werden en dagelijks worden beheerd voor hun individuele doelen, behoeften en voorkeuren, op een uiteenlopende en kosteneffectieve manier.

[1] Marktkapitalisatie is het product van de prijs en uitstaande aandelen.
[2] In de S&P 500 Index zijn 500 bedrijven opgenomen. Omdat sommige van deze bedrijven echter meerdere aandelenklassen hebben, die aan de voorwaarden voor opname voldoen, is het totale aantal aandelen dat door de index wordt gevolgd 505.
[3] Marktkapatalisatiegegevens per 31 januari 2019.